May Suprapatanant ผู้ซัพพอร์ตหลังศิลปินทั้งในฐานะเพื่อน และพาร์ตเนอร์ธุรกิจดนตรี ในวันที่โลกของสื่อกำลังเปลี่ยนฟอร์ม

91

ทำความรู้จัก May Suprapatanant หรือที่ใครหลายคนเรียกเธอแบบติดปากว่า “พี่เมย์” และหากย้อนกลับไปในตอนที่เราทั้งคู่ได้พบกันเป็นครั้งแรก ก็คงจะเป็นช่วง 3-5 ปีที่แล้วที่เราได้เห็นเธอทั้งในฐานะ PR/Marketing ผ่านการร่วมงานกันของสื่อกับค่ายเพลง, Organizer ที่คอยจัดงาน Listening Party เล็ก ๆ และในฐานะเพื่อนมนุษย์ที่พูดคุยกันอย่างออกรส โดยเฉพาะเรื่องดนตรีในแบบที่เราทั้งคู่ชื่นชอบ

สำหรับเรา เธอเปรียบเสมือน “พี่สาว” ในวงการดนตรี เพราะเธอไม่ได้ซัพพอร์ตศิลปินในมุมมองจากคนที่มีจุดเริ่มต้นเป็นเพียงผู้ฟังด้วยกันเท่านั้น แต่สิ่งที่มีอยู่ในมือ และสิ่งที่พอทำได้ผ่านสายงานของเธอยังทำให้เราเชื่อว่า ในโลกของธุรกิจดนตรี ไม่จำเป็นต้องคุยกันแค่เม็ดเงินหรือเอนเกจเมนท์ แต่ต้องเข้าใจถึงชีวิตและความสัมพันธ์ระหว่างศิลปินกับแฟนเพลงที่พวกเขามีให้ต่อกัน ท่ามกลางหลาย ๆ เรื่องราวของผู้คน วัฒนธรรม และการได้รับการซัพพอร์ตจากส่วนอื่นอย่างเหมาะสม ในวันที่โลกของสื่อและพฤติกรรมของมนุษย์กำลังเปลี่ยนแปลงไป

ย้อนกลับไปเมื่อตอนที่พึ่งเข้ามาทำงานในวงการเพลงหรืออุตสาหกรรมดนตรีใหม่ ๆ อะไรที่ทำให้พี่เมย์ตัดสินใจเลือกที่จะเข้ามาทำงานสายนี้ ทั้งหมดนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากอะไรบ้างคะ?

พี่เมย์: ถ้าย้อนกลับไปช่วง 20 กว่าปีก่อน วงการดนตรีคือค่อนข้างไกลตัวเรามาก พี่เป็นแค่คนฟังเพลง สะสมเทป ซีดี หรือพยายามเล่นดนตรีสมัยมัธยมก็แล้ว ก่อนค้บพบว่าเราไม่มีพรสวรรค์เรื่องนี้จริง ๆ เลยรู้สึกว่าการฟังเพลงคืองานอดิเรกหลักของชีวิต อย่างน้อยได้ซัพพอร์ตก็ยังดี พอเราโตมาหน่อยก็มีเพื่อนพี่น้องที่เป็นสายฟังเพลงเหมือนกันเยอะ แต่ก็ไม่มีใครทำงานในวงการนี้นะ พี่ก็เลยไม่เคยนึกภาพออกว่าคนฟังธรรมดา ๆ จะเข้าไปอยู่ตรงนั้นได้ยังไง ตอนนั้นในหัวมีอาชีพเดียวคือนักเขียน เขียนอะไรก็ได้ ถ้าเป็นดนตรียิ่งดี

จนพี่ได้มีโอกาสเขียนคอลัมน์ให้กับแมกกาซีนทำมือที่ชื่อ ABOUT (สมัยนั้นจะวางขายตามงาน Fat Radio) ตั้งแต่อยู่ปีหนึ่ง เขียนเอาพอร์ต สนุกมาก แล้วก็มีคนชวนไปเป็นดีเจที่ YesIndie อยู่ประมาณ 3–4 ปี โดยเฉพาะการที่เราต้องเป็นคนจัดรายการก่อน “ป้าแต๋ว – วาสนา วีระชาติพลี” ทำให้กลายเป็นคนต้องฟังเยอะขึ้นไปอีก ก่อนจะหยุดเพราะไปเรียนต่อ 

พอกลับมาจากเรียนต่อเสร็จ พี่ก็ไปทำงานสายออแกไนเซอร์ (Organizer) ซึ่งแทบไม่เกี่ยวกับดนตรีเลย แต่ด้วยหน้าที่ ณ ตอนนั้น ก็พอได้ทำงานติดต่อศิลปิน คุยกับฝ่าย A&R (Artist & Relation) ไปจนถึงทีมงานฝั่ง PR แม้งานประจำจะไม่เกี่ยวกับดนตรีโดยตรง แต่เราก็ยังวนเวียนอยู่กับการฟังเพลง จัดปาร์ตี้ ไปคอนเสิร์ตกับเพื่อน แฮงค์เอาท์กับคนที่รักดนตรีเหมือนเดิม ก่อนเริ่มขยับเข้าไปใกล้งานดนตรี และสายเอนเตอร์เทนเมนต์มากขึ้น พี่ชอบนิยามชีวิตการทำงานของตัวเองว่า “ยิ่งทำไปเรื่อย ๆ มันเหมือนเราได้เจอสิ่งที่ตามหามาตลอดแบบไม่รู้ตัว”

หากจำไม่ผิด พี่เมย์เคยไปเรียนมหาวิทยาลัยที่ประเทศอังกฤษ อยากรู้ว่าช่วงที่กำลังเรียนอยู่ พี่เมย์ พอมีประสบการณ์ เรื่องเล่าความทรงจำ หรือคอนเสิร์ตอะไรที่ไปดูแล้วประทับใจมาก ๆ หรือเปล่า?

พี่เมย์: การไปเรียนต่อของพี่คือข้ออ้างสุด ๆ (หัวเราะ) ตอนนั้นเราแค่อยากไปอยู่ในสภาพแวดล้อมใหม่ ๆ อยากดูคอนเสิร์ตทุกอาทิตย์ สิ่งที่พี่ชอบคือ ทุกอย่างมันเรียบง่าย การไปดูคอนเสิร์ตหรือ Gigs เล็ก ๆ เหมือนเวลาเราไปกินข้าวนอกบ้าน มันไม่ใช่อีเว้นท์ แต่มันคือ Routine ที่กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเรา

แต่สิ่งที่พี่รู้สึกประทับใจในหลาย ๆ มิติก็น่าจะเป็นเทศกาลดนตรี Leeds Festival เมื่อปี 2010 ตอนนั้นเคยไปทำงานกับร้านอาหารไทยที่เขามี Food Truck และได้ไปเจอเจ้าของร้านตอนไปเทศกาลที่ชื่อ T In The Park ซึ่งตอนนี้ไม่มีแล้ว พี่ไปซื้อข้าวร้านเขา แล้วเจ้าของร้านก็แบบ “อ้าว! น้องคนไทยเหรอ เดี๋ยวอีกสองเดือนร้านจะไปขายอาหารที่ Leeds นะ กลับไทยหรือยัง สนใจมาทำงานมั้ย?”

นี่ก็โอเค ไปค่ะพี่ บัตรก็ไม่ต้องซื้อ เงินก็ได้ ตอนนั้นขยันมาก หั่นผักตั้งแต่ตี 5 ทุกวัน กำลังตักข้าวอยู่เงยหน้าขึ้นไปเจอน้า Johnny Marr (สมาชิก The Smiths, Modest Mouse, The Cribs ฯลฯ) ยืนตรงหน้าแล้วเขากำลังสั่งข้าวแกงกระหรี่ Vegan พี่ว่ามันก็เป็นประสบการณ์ที่เกิดขึ้นแบบถูกที่ ถูกเวลา แปลก ๆ งง ๆ แต่นึกถึงเมื่อไหร่ก็รู้สึกตลกดี มีความสุข (หัวเราะ)

ตอนที่กลับมาถึงประเทศไทย สิ่งแรกที่พี่เมย์มองเห็นในวงการเพลงไทย ณ ตอนนั้น โดยเฉพาะ ซีนนอกกระแส มันมีอะไรแตกต่างกับวัฒนธรรมที่อังกฤษหรือเปล่า ทั้งในเรื่องความหลากหลาย ผู้คน และอื่น ๆ ที่จุดประกายให้อยากทำ ไปจนถึงการแก้ไข Pain Point ในแง่ของคนที่ศึกษาด้านธุรกิจมา

พี่เมย์: ตอนกลับมาไทยใหม่ ๆ พี่ยังไม่เห็นภาพว่ามันจะไปยังไงต่อ ด้วยความที่เราวาง Position ตัวเองเป็นคนฟัง คอยซัพพอร์ตวงดนตรีที่เราชอบไปเรื่อย ๆ หรืออยากเป็นแค่คนวงนอกที่คอยสังเกตการณ์ไปก่อน แต่สิ่งที่เกิดขึ้นในยุคนั้นก็คืออิทธิพลของ Myspace ความกล้าทดลองของคนที่เคยเป็นคนฟังแบบเรา ๆ ก็กลายมาเป็นศิลปิน เหมือนคลื่นใต้น้ำที่พี่รู้สึกว่าพลังของ Indie Scene ช่วงนั้นค่อนข้างมีอิทธิพลมากไม่แพ้ดนตรี Mainstream และเรายังมีพื้นที่สื่อมากพอเพื่อรองรับศิลปิน-วงดนตรีหน้าใหม่ที่เกิดขึ้น

แต่ในขณะเดียวกัน พี่รู้สึกว่าการแข่งขันมันไม่เข้มข้นเท่าตอนนี้ในวันที่ใคร ๆ ก็ทำเพลงได้ ทั้งการเข้ามาของ AI และช่องทางที่พร้อมจะทำลายความออแกนิกส์ในเชิงตัวเลข รวมไปถึงเศรษฐกิจโลก จากคนมีเรื่องให้ต้องเสียเงิน 10 อย่าง วันนี้เขาอาจจะมี 20 อย่างต่อเดือน จากสื่อที่เคยมี ก็มีน้อยลง ถ้าเทียบกับจำนวนศิลปินที่ต้องการพื้นที่ พี่ว่าคนไม่ได้เลิกสนใจดนตรี แต่ Demand กับ Supply มันไม่เท่ากัน ถ้าจะแก้อะไร ก็คงต้องคุยกันไปถึงระบบโครงสร้างเลย มันควรจะเป็นการร่วมมือกันในทุกฝ่าย และในฝั่งของศิลปินเองก็ต้องทำงานควบคู่กันไปด้วย เช่น การวางแผนงาน หรือการพัฒนาทีมงานเบื้องหลังที่จะมาช่วยเขา

นี่จึงเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่พี่รู้สึกว่าเราอาจจะลืมจุดนี้กันไป ศิลปินหลายคนอาจจะหวังว่า เราอยากมีงานเล่น เราอยากมีโอกาสไปเมืองนอก มีสื่อดนตรีที่คอยซัพพอร์ตพวกเขา แต่การที่พวกเขามีคนทำงานหลังบ้านที่มีศักยภาพก็สำคัญไม่แพ้กับเป้าหมายข้างต้น เพราะพี่เชื่อว่าระบบของคนทำงานหลังบ้านควรเป็นมาตรฐานสากลปกติ ไม่ว่าจะกับค่ายใหญ่ หรือศิลปินอิสระก็ตาม หรือแม้แต่ศิลปินหลาย ๆ คนที่เก่งมาก เขาก็อาจจะมีทั้งในเรื่องของฝีมือและการมีทีมงานหลังบ้านที่แข็งแรงค่ะ

ในฐานะที่พี่เมย์เคยทำงานฝั่ง Music Curator ให้กับทาง Channel [V] Asia ในช่วงปีที่เปลี่ยนผ่าน จากยุค Radio Broadcast มาเป็น TV Broadcast จนปัจจุบันสิ่งเหล่านี้แทบจะไม่หลงเหลืออีกแล้ว อยากรู้ว่าพี่เมย์มีมุมมองยังไงต่อการเป็นคิวเรเตอร์ ไม่ว่าทั้งในด้านการทำเป็นอาชีพหรืองานอดิเรก และมันยังมีความสำคัญอะไรต่ออุตสาหกรรมดนตรีในยุคที่คนใช้สื่อออนไลน์กันอย่างแพร่หลาย?

พี่เมย์: พี่เชื่อในพลังของการบอกต่อ (Word-of-Mouth) อาจเป็นเพราะเราเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่ชอบแลก Mixtape กับเพื่อน ฟังตามดีเจแนะนำ หรืออ่านรีวิวจากแมกกาซีน ทุกอย่างมันยืนพื้นจากสิ่งที่เราสนใจนะ แต่หากพูดถึงในวันที่พี่ทำงานสื่อ แน่นอนว่าในการนำเสนอของเราต้องเป็นกลางและหลากหลาย ดังนั้นการให้พื้นที่กับวงดนตรีที่ไม่เคยถูกพูดถึง เหมือนเป็นการแชร์พื้นที่ระหว่างฝั่ง Mainstream และ Independent มากกว่า ส่วนตัวพี่มองว่าจริง ๆ ดนตรีกระแสหลักและนอกกระแส สามารถอยู่ด้วยกันในบ้านเดียวกันได้ แล้วเมื่อมันอยู่ในบ้านเดียวกันได้ พี่มองว่า Gap ของสองอย่างนี้มันจะลดลงค่ะ

ส่วนการเป็นคิวเรเตอร์ ไม่ใช่แค่การโยนเพลงให้คนฟัง แต่เป็นการใส่บริบทเข้าไป ทั้งความรู้สึก เรื่องราว หรือประสบการณ์บางอย่าง สำหรับพี่มองว่า การเป็นคิวเรเตอร์ที่ดีไม่จำเป็นต้องรู้เยอะที่สุด หรือมีคนตามเยอะที่สุด แค่ซื่อสัตย์กับรสนิยมของตัวเองก็พอ และยอมรับว่าเพลงที่เราเลือกอาจไม่ได้ถูกใจทุกคน ซึ่งก็ไม่เป็นไรนะ เพราะหน้าที่มันไม่ใช่ทำให้ทุกคนชอบเหมือนกัน แต่เป็นการที่เราพาเพลงบางเพลงไปเจอ “คนที่ใช่” ของมันได้ต่างหาก

และถ้ามองในภาพใหญ่ของอุตสาหกรรมดนตรี คิวเรเตอร์น่าจะเหมือนฟันเฟืองเล็ก ๆ ที่ทำให้ดนตรีนอกกระแสยังมีที่ยืน มีคนผ่านมาได้ยิน และค่อย ๆ เติบโตต่อไป มันอาจไม่ใช่งานที่หวือหวา แต่สำหรับพี่มันยังจำเป็นอยู่ โดยเฉพาะในยุคที่ทุกอย่างเร็ว แต่คนฟังยังต้องการใครสักคนที่มาสะกิดบอกเราว่า “แก ๆ ลองฟังอันนี้สิ” อะไรแบบนั้น

และการได้ทำงานเป็น Music Curator มันได้เชปตัวตนหรือสไตล์การฟังเพลงของพี่เมย์ยังไงบ้าง เพราะเท่าที่พอทราบมา พี่ ๆ โฮสต์แต่ละคนก็จะมีแนวทางของตัวเองไปเลย พอแชร์ให้ฟังได้ไหมคะ ว่า Selection ของพี่เมย์ที่คัดเลือกไปเปิดในรายการ ณ ตอนนั้น มีเพลงหรือศิลปินแนวไหนบ้าง?

พี่เมย์: ตอนนั้น Channel [V] Asia เป็นรายการดนตรี 24 ชั่วโมงค่ะ แต่มีโฆษณาคั่นและคลิปวิดีโอทักทายสั้น ๆ (Interstitial & Greeting Video) จากศิลปินสลับเข้ามาทุกเดือนที่ทางโปรดิวเซอร์เป็นคนจัดการให้ หน้าที่ของพี่คือเลือกเพลง จัดผังทั้งหมด และคุยกับค่ายท้องถิ่น ทีมงานเรามีทั้งหมดกัน 3 คน รวมน้องกราฟฟิกดีไซเนอร์อีกคน การเลือกเพลงไม่ยากสำหรับพี่ แต่ระบบหลังบ้านนี่แหละที่โคตรโหด พลาดแค่ 1 วินาทีคือจอดำได้ทั้งเอเชีย เป็นงานโปรแกรมมิงที่ผิดไม่ได้เลย

ช่วงสามเดือนแรกของการทำงานคือเครียดมาก สะดุ้งตื่นแทบทุกคืนว่าทีม IT จะส่งอีเมลล์มาให้ปรับผังมั้ย หลอนไปพักใหญ่ ๆ ส่วนเพลงในคิวเรตเข้าไปในรายการ ด้วยความที่รายการถูกเซ็ตมาแล้วว่าจะเป็น Indie, Pop, Rock, R&B ไปจนถึง K-POP ถ้าแนวไหนไม่ถนัด เราก็ต้องทำการบ้านหนักหน่อย และสิ่งที่สนุกที่สุดน่าจะเป็นการได้จัดชาร์ตของทุกเดือน มันเหมือนพื้นที่ที่พี่ได้ “ปลดปล่อย” หรือ “ยัดเยียด” ในสิ่งที่พี่เชื่อและอยากผลักดันเต็มที่ (หัวเราะ) อย่างตอนเอา ‘On Hold’ ของ The xx ขึ้น Top 20 เพราะรู้ว่าวงกำลังจะทัวร์สิงคโปร์ หรืออย่าง Mew ก็เอามาเป็น Highlights ของช่องมาแล้ว ไม่ใช่แค่เพลงสากลนะ

ดังนั้นเพลงใน [V] เลยมีลายเซ็นต์ของคิวเรเตอร์แต่ละคนชัดมาก สมมติถ้าคนนี้ออก แนวเพลงจะเปลี่ยนทันที อีกเรื่องที่ทำให้พี่เชื่อว่าสื่อประเภทมีเดียยังสำคัญกับศิลปินอยู่เสมอ ก็คือเวลาส่งรีพอร์ตให้ค่าย ก็จะมีค่ายเล็ก ๆ จากต่างประเทศส่งอีเมลล์มาขอบคุณ พี่เลยมั่นใจมากว่า การมีพื้นที่ให้ทุกคนในสื่อ แค่ดีดนิ้วมันก็ทำได้เลยจริง ๆ แต่เราจะทำมั้ย คืออีกเรื่องนึงเลยค่ะ

สมมติถ้า Channel [V] กลับมาในยุคนี้จะเป็นยังไง?

พี่เมย์: [V] อาจจะแมสไปเลยก็ได้นะคะ แต่สุดท้ายทิศทางของช่อง ส่วนหนึ่งก็ขึ้นอยู่กับนโยบาย และวิสัยทัศน์ของผู้บริหาร ไม่ได้เป็นแค่เรื่องชอบหรือไม่ชอบ แต่มันผูกกับตัวชี้วัดต่าง ๆ อย่างผลประกอบการหรือยอดเอนเกจเมนท์ด้วย ซึ่งเป็นความจริงที่น่ากลัว ทุกวันนี้เลยมีความหวังอยู่สองอย่างคือ รอผู้ใหญ่ใจดีมาช่วยสื่อในบ้านเรา กับถูกหวยรางวัลที่ 1 สักสิบใบ อยากมีรายการวิทยุเหมือนที่เคยฟังสมัยวัยรุ่น เคยมีภาพ BBC Radio 6 Music และ KEXP ในหัวมาตลอด เพราะพี่เชื่อว่าความ Old-School นี่แหละที่มันจับต้องได้ และมีเสน่ห์จริง ๆ

รู้สึกยังไงบ้างกับการเปลี่ยนผ่านของสื่อดนตรีในประเทศไทย โดยเฉพาะในยุคนี้?

พี่เมย์: สำหรับเรามันเป็นความรู้สึกที่ทั้งใจหายและเข้าใจไปพร้อมกัน โดยเฉพาะกับคนที่เติบโตมากับยุคที่สื่อดนตรีมีพื้นที่ มีเวลาเล่าเรื่อง และมีบทบาทในการพาศิลปินกับคนฟังมาเจอกัน วันนี้หลายอย่างหายไป บางแพลตฟอร์มก็ปิดตัวลง หรือบางคนในวงการก็ไปทำอย่างอื่น กลายเป็นว่าสิ่งที่เกิดขึ้นคือ “คนตัวเล็กซัพพอร์ตคนตัวเล็กด้วยกันเอง เพราะสื่อใหญ่ไม่ได้มีพื้นที่มากพอ”

ส่วนตัวเราไม่ได้มองว่าสื่อดนตรีตายนะ แค่มันแปลงร่างจากองค์กรใหญ่ ๆ มาอยู่ในรูปแบบที่เล็กลง กลายเป็นวิดีโอคอนเทนต์ พอดแคสต์ เพลย์ลิสต์ หรือแม้แต่บทความจากคนที่อินกับดนตรีจริง ๆ แม้พื้นที่มันอาจจะดูกระจัดกระจาย แต่ก็ยังมีอยู่ พี่เลยรู้สึกว่ายุคนี้เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านที่เปราะบาง และสื่อดนตรีอาจไม่ดัง ไม่ยิ่งใหญ่ หรือไม่มีอิทธิพลแบบเดิม แต่มันยังจำเป็นมาก และอาจจำเป็นยิ่งกว่าเดิม สำหรับศิลปินนอกกระแส และคนฟังที่ยังอยากฟังอะไรที่มากกว่าเพลงฮิตในช่วงเวลานั้น

ใครหลายคนในที่นี่ก็อาจจะยังไม่รู้ว่าพี่เมย์เคยเป็นทีม Editor ให้กับทางสื่อ IAMEVERYTHING.CO อยู่สักพักหนึ่ง และการมีอยู่ของอาชีพ Music Critic / Music Journalist ถือเป็นอะไรที่สำคัญไม่ต่างจากอาชีพอื่น ๆ ในวงการเพลง สำหรับพี่เมย์แล้ว ประสบการณ์ที่ได้รับจากการเป็นนักเขียนมาเป็นอย่างไร? หรือการจะเขียนบทความเกี่ยวกับดนตรี จำเป็นต้อง Require ความรู้มากน้อยแค่ไหน?

พี่เมย์: สำหรับพี่มันเป็นช่วงเวลาสั้น ๆ ที่สนุกมาก เหมือนเราล้มเลิกความคิดเรื่องการเป็นนักเขียนไปนานแล้ว เพราะรู้สึกว่าคลังคำศัพท์ของตัวเองสู้คนอื่นไม่ได้ และรออ่านของคนเก่ง ๆ ดีกว่า แต่ทาง “พี่หมู–นนทวัฒน์ เจริญชาศรี” เชื่อใจและมอบโอกาสให้พี่กลับมาเขียนอีกครั้ง หลังจากที่เคยร่วมงานกับพี่ ๆ มาก่อน ในตอน Generation Terrorists ฉบับ Limited Edition ช่วงปี 2012

และกับทาง IAMEVERYTHING.CO พี่ได้ทดลองเขียนงานในมุมที่ไม่ใช่ตัวเองเป็นคนถ่ายทอดฝั่งเดียว แต่ได้ออกไปสัมภาษณ์คนในสายงานอื่น ๆ ซึ่งกลายเป็นประสบการณ์ใหม่ และทำให้พี่กลับมาสนุกกับการเขียนอีกครั้ง สุดท้ายมันมีประโยชน์มากกับงานที่กำลังทำอยู่ตอนนี้ ไม่ว่าจะเป็นการเขียน Press Release, เขียนสคริปท์, การทำงานกับมีเดียในฐานะค่าย หรือทีมพีอาร์ของโปรโมเตอร์ พี่จะเข้าใจว่าอะไรที่สามารถช่วยให้งานบางอย่างมันง่ายขึ้นได้ เหมือนเราทำงานควบคู่ไปกับเขาด้วย

ถ้าถามว่าต้องใช้สกิลอะไรบ้าง ส่วนตัวพี่ว่าต้องเราสนใจในสิ่งที่จะเขียนก่อน ฟังให้เยอะ ส่วนเทคนิคการเขียน อันนี้เป็นสไตล์ของแต่ละคน แต่สุดท้ายพี่เชื่อว่าสิ่งที่นักเขียนคาดหวังเหมือนกันก็คือ การส่งต่อความรู้สึก ความชอบ และความเชื่อบางอย่างให้คนอ่าน แค่เขียนไปสามหน้าแล้วมีคนไปหาเพลงของวงนั้นมาฟัง พี่ว่าก็มีความสุขแล้ว

ปัจจุบัน พี่เมย์ก็ได้เข้ามาทำงานในตำแหน่ง PR/Marketing ร่วมกับ Beggars Group ที่ดูแลค่าย ระดับตำนานอย่าง 4AD, Matador Records, Rough Trade Records, XL Recordings และ YOUNG เรียกได้ว่าเป็นความฝันของใครหลาย ๆ คนเลย อยากรู้ว่าอะไรที่ทำให้พี่เมย์ได้มีโอกาสมาทำงานที่นี่ หรือการทำงานฝั่งมาร์เกตติ้งมีขั้นตอนอย่างไร หรือมีความยากง่ายอะไร สำหรับคนที่ต้องเตรียมตัว ทำงานกับฝั่ง International/Global และน่าจะเป็นฝั่งที่คอย Connecting กับผู้คนเยอะ ๆ อีกด้วย

พี่เมย์: พอถึงจุดที่เราตัดสินใจออกจาก [V] ก็มีบริษัทนึงที่เป็นตัวแทนของ Beggars และค่ายอื่น ๆ ติดต่อมาว่าสนใจทำงานฝ่าย PR/Marketing มั้ย เพราะเขากำลังมองหาทีมในไทย ประกอบกับลิสต์รายชื่อค่ายที่เขาดูแลก็เข้าทางมาก เราก็ตอบตกลงวันนั้นเลย แต่เมื่อประมาณสามปีที่แล้ว บริษัทนั้นปิดพาร์ทในเอเชียซะก่อน Beggars เลยเลือกจะฟอร์มทีมใหม่เอง แล้วจ้างพี่และทีมอื่น ๆ อีก 3 ประเทศทำงานร่วมกันต่อ อารมณ์เหมือนถูก Adopt ไปเรื่อย ๆ จนเจอครอบครัวที่ใช่สักที 

ในส่วนระบบการทำงานของ Beggars ก็คงคล้าย ๆ กับค่ายอื่นค่ะ อาจจะมีความต่างกันในเรื่องของผู้คน จุดยืนขององค์กร และมุมมองในการทำงาน รวมทั้งคาแรกเตอร์ของทีมจากแต่ละค่ายก็ต่างกันมาก เวลาดีลกับทั้ง 5 ค่าย เราก็จะมีวิธี Approach ที่ต่างกัน ซึ่งแต่ละค่ายเข้าใจในการเป็น Potential Market ที่กำลังเติบโต และพยายามไม่กดดันเรามากจนเกินไป นั่นคือส่วนที่ง่าย ส่วนในความยากก็คงเป็นการทำมาร์เกตติ้งให้วงดนตรีที่ส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นกระแสหลักในประเทศที่มีตัวแปรหลายอย่าง ดังนั้นพี่เลยใช้เวลาค่อนข้างนานในการอธิบายให้ทางฝั่งนั้นเข้าใจถึงข้อจำกัดที่เรามี บางอย่างเราทำได้ บางอย่างเราเองก็ไม่รู้จะไปแก้ตรงไหน เช่น บ้านเรามีคลื่นวิทยุแบบนับนิ้วได้ ในขณะที่อินโดนีเซียมีรายการทางวิทยุที่ยังเปิดเพลงเป็นพัน ๆ สถานีเป็นต้น 

งานมาร์เกตติ้งจริง ๆ มันไม่ใช่แค่วางแผนงานแล้วจบ แต่คือการเข้าใจสิ่งที่เราถืออยู่ให้ดีก่อน ทั้งศิลปิน เพลง ตลาด และผู้ฟัง ถ้าเราไม่เข้าใจโปรดักส์ เราก็จะไม่รู้ว่าจะพาพวกเขาไปอยู่ตรงไหน หรือสามารถสร้างโอกาสอะไรให้ศิลปินได้บ้าง

ในฐานะที่ Beggar Groups ทำงานกับค่ายเพลงระดับโลก พี่เมย์ได้เห็นการเปลี่ยนผ่านของ วัฒนธรรม แนวคิด และวิธีการทำงานในองค์กรระดับนี้อย่างไรบ้าง หรือในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีความท้าทายอะไรใหม่ ๆ สำหรับค่ายเพลงดังกล่าวบ้าง?

พี่เมย์: สิ่งที่พี่ได้เรียนรู้และซึมซับมากที่สุดคือเรื่องของ “วิธีคิด” เมื่อก่อนบทบาทของค่ายเพลงมันค่อนข้างชัดว่า เขาเป็นคนเลือกและกำหนดทิศทาง แต่พอมาถึงวันนี้ บทบาทนั้นเปลี่ยนไปเยอะ กลายเป็นต้องทำงานร่วมกับศิลปินมากขึ้น และเป็นพาร์ตเนอร์มากกว่าคนคุมเกม

อย่างฝั่งของ Beggars หรือ Independent Labels หลายค่ายก็ค่อนข้างเปิดกว้างและยืดหยุ่นขึ้น ทั้งโครงสร้างการทำงาน รวมถึงการให้พื้นที่การตัดสินใจกับทีมในแต่ละภาคส่วน เพราะเรารู้กันอยู่แล้วว่าไม่มีตลาดไหนเหมือนกันอีกต่อไป สิ่งที่ใช้และได้ผลในตลาดยุโรป อาจไม่เวิร์กในเอเชีย หรือขนาดในแต่ละเมืองของประเทศเดียวกันก็ยังต่างกันเลย

ความท้าทายก็คือความซับซ้อนของดิจิทัลแพลตฟอร์ม ทุกอย่างมันเปลี่ยนเร็วมาก ยิ่งเป็นศิลปินต่างประเทศที่มาทำมาร์เกตติ้งในไทย มันก็มีความยากขึ้นไปอีก ทั้งอัลกอริทึม การเข้าถึงดนตรี  ไปจนถึงความคาดหวังของศิลปินและแฟนเพลง เราเลยต้องคิดให้ครบทั้งเรื่อง Narrative ของศิลปิน เรื่องราว และคอมมิวนิตี้ของคนฟังกลุ่มเล็ก ๆ ที่เราพยายามสร้างมาตลอดหลายปีนี้ อีกเรื่องที่ท้าทายพอกัน คือการรักษาบาลานซ์ระหว่างความเป็นศิลปินคู่กับการเติบโตของธุรกิจ อย่างฝั่ง Beggars เรายังยึดแนวคิด Artist-First ทำให้การตัดสินใจหลายอย่างเลยไม่ใช่แค่ถามว่าอะไรจะเวิร์กในเชิงตัวเลข แต่ต้องถามด้วยว่าสิ่งนั้นสอดคล้องกับศิลปิน และคุณค่าของความเป็นค่ายอยู่หรือเปล่า

สำหรับพี่การเปลี่ยนผ่านทั้งหมดที่ว่ามา ทำให้การทำงานกับค่ายเพลงไม่ใช่แค่เรื่องของดนตรีอย่างเดียว แต่มันเป็นเรื่องของวัฒนธรรม ผู้คน และวิธีการทำงานร่วมกันกับส่วนอื่นด้วย เช่น Record Store,  Listening Bar, Art Space, Micro-Cinema ไปจนถึงศิลปินในประเทศ สำหรับพี่อยากให้บรรยากาศแบบนี้เป็นส่วนเล็ก ๆ ที่ทำให้เกิดคนฟังรู้สึกว่า เราเห็นความสำคัญของเขา และเรารู้สึกขอบคุณ เราอยากสร้างงานแบบนี้ให้กลายเป็นมาตรฐานหรือเป็นสีสันที่พี่รู้สึกว่า เมืองนอกทำได้ เราก็ทำได้เหมือนกันค่ะ

ในฐานะที่พี่เมย์เคยโลดแล่นในวงการดนตรีไทย และตอนนี้ก็ได้ทำงานในค่ายเพลงระดับโลก ถ้าลองเทียบกันระหว่างสองซีนนี้แล้ว มันมีความแตกต่างยังไงบ้าง ทั้งในแง่ของค่ายเพลง และ ตัวศิลปินเอง ไม่ว่าจะเป็นมุมมองหรือวิธีการทำงานต่าง ๆ

พี่เมย์: สิ่งที่พี่ได้เรียนรู้จากการทำงานในหลาย ๆ พาร์ทของธุรกิจนี้คือ มันไม่มีสูตรสำเร็จเดียวในการทำงานดนตรี บางอย่างที่ซีนไทยทำได้ดีมาก อย่างในเรื่องของบรรยากาศจะมีความใกล้ชิดหรือเป็นกันเองกว่า ระหว่างค่ายและศิลปิน ทุกคนรู้จักกันดี ทุกอย่างก็จะค่อนข้างเร็วและยืดหยุ่น แต่บางทีก็ขาดโครงสร้างหรือระบบสนับสนุน ทำให้ศิลปินและทีมงานต้องพึ่งตัวเองเยอะ ขณะในฝั่งการทำงานกับทีมงานต่างประเทศ พวกเขาก็จะสอนเรื่องการวางระบบที่ทุกอย่างมี Process ชัดเจน และการคิดถึงความยั่งยืนในระยะยาว

พี่เคยเจอสถานการณ์แบบที่ตัวเลขอาจไม่ได้สวยมากในระยะสั้น แต่เราก็เลือกจะซัพพอร์ตศิลปินในแบบที่เขาเชื่อ เพราะพี่รู้สึกว่าสิ่งนั้นมันจะส่งผลกับงานและเส้นทางของเขาในระยะยาวมากกว่า แน่นอนว่ามันก็มีทั้งข้อดีและข้อเสียนะ ข้อดีคือเราได้ยืนอยู่ข้างศิลปินจริง ๆ แต่ข้อเสียก็คือผลลัพธ์บางทีมันอาจไม่เป็นอย่างที่หวังในทันที ยอมรับว่ามันก็ทำให้เราเฟลบ้างเหมือนกัน แต่สุดท้ายแล้ว ไม่ว่าซีนไหน พี่คิดว่าสิ่งที่สำคัญที่สุดคือการเคารพในงานของศิลปิน และศิลปินเคารพผลงานของตัวเอง ถ้าเรายังยืนอยู่ตรงนี้ได้ ไม่ว่าจะทำงานในสเกลเล็กหรือใหญ่ มันก็มีคุณค่าในแบบของมันเอง

เมื่อพูดถึงศิลปินในยุคนี้ ไม่ว่าจะเป็นศิลปินต่างประเทศ หรือวงดนตรีนอกกระแสในประเทศไทย พี่เมย์คิดว่าพวกเขาจะมีวิธีการเอาตัวรอดยังไงในยุคที่สื่อค่อย ๆ ตายลงไป และอัลกอริทึมก็อาจจะ เป็นมิตรกับศิลปินแค่ไม่กี่คนเท่านั้น

พี่เมย์: พี่มองว่ามันไม่ง่ายเลย เมื่อสื่อในแบบที่เราเติบโตมาด้วยกันค่อย ๆ หายไป พื้นที่เล่าเรื่องน้อยลง พี่ว่ามันทำให้หลายคนรู้สึกท้อพอสมควรนะ เมื่อก่อนต่อให้ไม่ได้ดังมาก อย่างน้อยยังมีพื้นที่ให้เราเติบโตไปด้วยกัน แต่วันนี้พอหลายอย่างมันเริ่มหายไป เช่น ปล่อยเพลงออกมาแล้ว แต่ถ้าไม่ถูกมองเห็นภายในไม่กี่วันก็ เกมค่ะ! พี่เข้าใจเลยว่ามันโหดมาก และมันทำให้ศิลปินจำนวนมากเริ่มตั้งคำถามกับตัวเอง

ส่วนตัวยังไม่คิดว่ามันจะสิ้นหวังทั้งหมดนะ เพราะสิ่งที่พี่เห็นคือ ศิลปินที่อยู่รอดได้ในยุคนี้ ไม่ได้พยายาม “ชนะอัลกอริทึม” แต่เลือกจะสร้างความสัมพันธ์กับคนฟังจริง ๆ อาจจะไม่เยอะ แต่มั่นใจได้ว่ามีคนติดตามอยู่เสมอ พี่ว่าการเอาตัวรอดในวันนี้อาจไม่ได้หมายถึงการโตเร็วหรือดังมาก แต่หมายถึงการหาวิธีอยู่กับการทำเพลงให้นานที่สุด โดยไม่เผาตัวเองไปกับตัวเลขหรือสร้างทางลัดแบบปลอบตัวเองไปวัน ๆ มันอาจช้าหน่อย เหนื่อยขึ้นหน่อย และแอบรู้สึกโดดเดี่ยวบ้าง แต่ก็ยังมีคนฟังที่พร้อมจะอยู่กับศิลปินที่ซื่อสัตย์กับงานของตัวเอง

ในส่วนของการพัฒนาทีมหลังบ้านก็สำคัญเหมือนกัน หลายครั้งเรามักโฟกัสที่ศิลปิน แต่จริง ๆ แล้วการพัฒนาทีมหลังบ้านก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เขาอยู่รอดได้ในระยะยาว ทีมงานต้องเข้าใจแพลตฟอร์ม เข้าใจพฤติกรรมคนฟัง รู้ว่าอะไรควรทำ อะไรควรปล่อย และที่สำคัญคือช่วยกรองเสียงรบกวนให้ศิลปิน ไม่ให้เขาต้องแบกรับทุกอย่างไว้คนเดียวค่ะ

อนาคตของวงการเพลงไทยจะเป็นอย่างไรต่อไป หรือมันจะดีขึ้นได้อย่างไรบ้าง?

พี่เมย์: เราว่ามันคงไม่ใช่เส้นตรงที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ แต่จะเป็นการค่อย ๆ ปรับตัวไปตามบริบทโลกมากกว่า และต้องยอมรับว่ามันไม่ง่าย และสิ่งนี้จะไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน

อย่างบทบาทของภาครัฐก็สำคัญ ถ้าเรามองดนตรีเป็นมากกว่างานอดิเรก หรือเป็นแค่ Soft Power เชิงภาพลักษณ์ แต่เป็นอุตสาหกรรมสร้างสรรค์จริง ๆ การสนับสนุนในระดับโครงสร้างอาจจะช่วยให้ระบบนิเวศมันสมบูรณ์ขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงบประมาณ การแชร์ประสบการณ์ให้กับเด็กรุ่นใหม่ การปรับโครงสร้างพื้นฐาน หรือมอบพื้นที่ให้ศิลปิน ผู้จัดในประเทศ และคนทำงานจริงได้ทดลอง เพราะมันจะสามารถเติบโตได้โดยไม่ต้องเสี่ยงทุกอย่างด้วยตัวเอง แม้สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นบ้างแล้ว แต่พี่แค่มองว่ามันยังกระจุกอยู่ในวงแคบ ๆ หรือกระทั่งเรื่องการนำเสนอรูปแบบของข่าวสาร ไม่ว่าจะเป็นรายการบนแพลตฟอร์มหรือบนทีวีก็ยังเป็นเแพทเทิร์นเดิม ๆ อย่างรายการประกวด

เพราะจริง ๆ บุคลากรในประเทศไทยมีทั้งทีมงานโปรดักชั่นที่เก่งในเรื่องการนำเสนอเรื่องศิลปะ ดนตรี และงานสร้างสรรค์อีกมากมาย แต่พอพวกเขามาหรือลองจัดงานได้แป๊บเดียวก็หายไปแล้ว ถือเป็นเรื่องที่น่าเสียดายเหมือนกัน แน่นอนว่าการสนับสนุนจากภาครัฐไม่ได้แปลว่าต้องควบคุมความคิดสร้างสรรค์ พี่กลับคิดว่าหน้าที่ของภาครัฐคือการทำให้ “สภาพแวดล้อม” มันเอื้ออำนวยให้คนทำงานมีทางเลือก ไม่ต้องรู้สึกระแวง และมีเวลาเพียงพอจะพัฒนางานของตัวเอง เพื่อปูทางให้คนรุ่นใหม่มารับช่วงต่อในอนาคตค่ะ

อยากฝากแนะนำอะไรถึงคนรุ่นถัดไปที่กำลังเข้ามาทำงานในอุตสาหกรรมนี้ไหม?

พี่เมย์: อย่ามองงานดนตรีและ Marketing แยกออกจากกัน ดนตรีคือหัวใจของงานทั้งหมด ในขณะที่มาร์เกตติ้งคือวิธีการที่ทำให้ดนตรีไปถึงผู้ฟังที่ใช่ ในจังหวะที่เหมาะสม อยากให้เชื่อในสัญชาตญาณ โดยเฉพาะกับสิ่งที่เราใช้เวลาไตร่ตรองออกมาแล้วว่าดี ฟังฟีดแบ็คได้ แต่อย่าลืมฟังเสียงของตัวเองบ้างเหมือนกัน เปิดใจเรียนรู้ไปเรื่อย ๆ ล้มแล้วรีบลุก อย่าล้มในเรื่องเดิม ๆ 

อย่างที่สองคือ อย่ามองข้ามคนรอบตัว งานดนตรีเป็นงานที่ต้องทำงานกับคนเยอะมาก การซื่อสัตย์ต่องาน ต่อความรู้สึก และการรักษาความสัมพันธ์ เป็นสิ่งที่สำคัญพอ ๆ กับทักษะหรือความสามารถ บางครั้งโอกาสก็ไม่ได้มาจากความเก่งอย่างเดียว แต่มาจากความไว้ใจที่เราสร้างไว้ด้วย แล้วก็อย่าลืมดูแลตัวเอง อุตสาหกรรมนี้ไม่ได้ใจดีกับทุกคน ความเหนื่อย ความเฟลจากการทำสิ่งที่เรารักและอะไรที่ไม่เป็นดั่งใจ สำหรับพี่คือเป็นเรื่องปกติ ถ้าเราไม่หาวิธีประคองตัวเองไว้ เราจะพังง่ายมาก  

สุดท้ายแล้ว สิ่งที่เราทำได้จริง ๆ คือการซัพพอร์ตคนรอบตัวในแบบที่เราทำได้และสบายใจ ไม่ว่าเราจะยังอยู่ในสายงานนี้หรือไม่ก็ตาม เพราะพวกเราเป็นกลุ่มคนเล็ก ๆ ที่อาจไม่ได้ถูกมองเห็นมากนัก พี่เลยเชื่อว่าการช่วยเหลือ หรือการส่งต่อกำลังใจระหว่างเพื่อนพี่น้องในวงการที่ศรัทธาในกันและกัน ก็เหมือนเชื้อไฟเล็ก ๆ อาจไม่ได้ทำให้ทุกอย่างดีขึ้นในทันที แต่พอจะทำให้เรายังมีแรงลุกขึ้นมาทำงานต่อไปได้ค่ะ

อ่านต่อ จอม—ศรัณยู ตรีสุคนธ์ Music Journalist ที่เปรียบดนตรีเป็นชีวิต โดยสะท้อนผ่านงานเขียนให้เหมือนการได้ดูหนังดี ๆ สักเรื่อง